Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2008

«Τα Καλίνδοια. μια Αρχαία Πόλη στη Μακεδονία»

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης παρουσιάζει τα πρώτα πορίσματα μιας νέας ανασκαφής σε μια αρχαία πόλη της Μακεδονίας, λίγα χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη. Το όνομά της, Καλίνδοια. Για την έκθεση μιλά η Διευθύντρια του Μουσείου, κυρία Πολυξένη Αδάμ-Βελένη

Τι γνωρίζουμε για τα Καλίνδοια; Τι σημαίνει η ονομασία της πόλης;
Η ονομασία της πόλης σημαίνει «ο τόπος όπου εκπαιδεύονται άλογα». Η πρώτη γραπτή αναφορά προέρχεται από επιγραφή της Ακρόπολης των Αθηνών. Χρονολογείται το 422 π.Χ., στην περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου. Συνθήκη μεταξύ Αθηναίων και πόλεων της Βοττικής, ανάμεσά τους και τα Καλίνδοια. Ένα χρόνο μετά, το 421 π.Χ., στον κατάλογο του συμμαχικού φόρου διασώθηκε μια δεύτερη μνεία για την πόλη. Αργότερα, το 390 π.Χ., τα Καλίνδοια αναφέρονται στον κατάλογο των Θεαροδόκων της Επιδαύρου. Η πόλη ταυτίστηκε το 1983 με την ανεύρεση της επιγραφής των Καλινδοίων: Ένας κατάλογος ιερέων του Ασκληπιού, της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. […Αλέξανδρος έδωκε Μακεδόσι… Καλίνδοια…]

Τι περιλαμβάνει η έκθεση;
Στην έκθεση περιλαμβάνονται γλυπτά, επιγραφές, νομίσματα, ειδώλια, σφραγιδόλιθοι που έχουν βρεθεί στην αρχαία πόλη. Η ανεύρεση γλυπτών αλλά και τόσο πολλών επιγραφών, δεν είναι κάτι συνηθισμένο στη Μακεδονία. Οι επιγραφές μάς δίνουν εκτός από πολλά στοιχεία για τη λειτουργία της πόλης και πολλά ονόματα των κατοίκων της. Αποκτά έτσι η αρχαιολογική πληροφορία «πρόσωπο»...

Ποια είναι η σημασία των ανασκαφών στη συγκεκριμένη περιοχή;
Το πιο σημαντικό είναι ότι πρόκειται για μια πόλη του μακεδονικού βασιλείου και όχι για μια πόλη-αποικία της νότιας Ελλάδας από τις πολλές γνωστές στα παράλια της Χαλκιδικής και του Θερμαϊκού κόλπου. Ελάχιστες πόλεις του μακεδονικού βασιλείου μάς είναι γνωστές ανασκαφικά.

Τα ευρήματα που εκτίθενται τι νεότερο προσφέρουν στη γνώση μας για την ιστορία του μακεδονικού βασιλείου;
Πληροφορούμαστε μέσα από τις επιγραφές που βρέθηκαν στα Καλίνδοια ότι η πόλη λειτουργούσε με βουλή και εκκλησία του δήμου, όπως όλες οι ελληνικές πόλεις της νοτίου Ελλάδας. Σε αυτήν απαντούν επίσης όλα τα γνωστά αξιώματα και οι θεσμοί των πόλεων του ελλαδικού χώρου. Ωστόσο, μολονότι εξωτερικά παρουσιάζει τη δομή και τους θεσμούς μιας τυπικά δημοκρατικής πόλης-κράτους, στην πραγματικότητα βρισκόταν κάτω από τον απόλυτο έλεγχο του Μακεδόνα βασιλιά. Καμιά σημαντική απόφαση δεν λαμβανόταν χωρίς τη βούλησή του, εκφραστές της οποίας ήταν ο βασιλικός επιστάτης και οι δικαστές που ήταν εγκατεστημένοι σε κάθε πόλη του βασιλείου. Όλα αυτά βέβαια μπορεί να τα διαβάσει ο επισκέπτης και στον σχετικό κατάλογο που κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της έκθεσης.

Η συγκεκριμένη έκθεση είναι η πρώτη περιοδική που διοργανώνεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο μετά την ανακαίνιση του κτιρίου και την επανέκθεση των μόνιμων συλλογών του. Με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή της;
Είναι ό,τι πιο σημαντικό και ταυτόχρονα ό,τι πιο «φρέσκο» και ολοκληρωμένο υπάρχει από την άποψη της ανασκαφικής πληροφόρησης στη Μακεδονία. Είναι μια ανασκαφή της ΙΣΤ’ Εφορείας Αρχαιοτήτων σε εξέλιξη και μια έκθεση στο Μουσείο σε εξέλιξη, αφού κατά τη διάρκεια του ενός έτους που θα διαρκέσει θα προστίθενται τα νέα γλυπτά ευρήματα μόλις τελειώνει η συντήρησή τους στο εργαστήριο του Μουσείου. Έτσι, ο επισκέπτης θα ανακαλύπτει κατά διαστήματα καινούργιο υλικό στην έκθεση και θα έχει λόγους να την επισκεφτεί πολλές φο-ρές. Και οι ευκαιρίες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης δεν λείπουν. Ήδη κυκλοφορεί το πλούσιο πρόγραμμά μας μέχρι τέλους Απριλίου, με συναυλίες, εκθέσεις, διαλέξεις, παρουσιάσεις βιβλίων, λογοτεχνικές βραδιές, συνέδρια. Μπορείτε να προμηθευτείτε το έντυπο με το πρόγραμμα από την είσοδο του Μουσείου.

Παράλληλα με την έκθεση, ο επισκέπτης του Μουσείου τι σχετικό μπορεί να δει ή να παρακολουθήσει; Επίσης, θα υπάρχει η δυνατότητα οργανωμένων περιηγήσεων και πραγματοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων;
Λόγω της περιορισμένης έκτασης της αίθουσας του Μουσείου δεν ήταν δυνατόν να περιληφθούν όλες οι αρχαιολογικές πληροφορίες και τα ευρήματα. Συμπληρωματικό υλικό βλέπει ο επισκέπτης σε ένα ντοκιμαντέρ 17 λεπτών, παραγωγής και υλοποίησης του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και σε έναν πολυσέλιδο δίγλωσσο κατάλογο που τυπώθηκε με συμμετοχή όλων των συντελεστών της έκθεσης και εντάσσει τα ευρήματα των Καλινδοίων στο γενικό γεωγραφικό και ιστορικό πλαίσιο του μακεδονικού βασιλείου. Παράλληλα, από τις19 /2 υλοποιείται εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Γ’ Γυμνασίου και Λυκείου με θέμα: «Θεοί και αυτοκράτορες, η αυτοκρατορική λατρεία στα Καλίνδοια». Πρόκειται για ένα σύγχρονο πρόγραμμα που έχει σκοπό να δείξει με ποιον τρόπο οι ηγέτες «έπλαθαν» την εξιδανικευμένη εικόνα τους από την εποχή του ιδρυτή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας Οκταβιανού Αύγουστου μέχρι τις μέρες μας. Θα γίνουν επίσης οργανωμένες περιηγήσεις στην έκθεση αλλά και μεταβάσεις στον χώρο, μικρές ημερήσιες εκδρομές με τη συνοδεία του ανασκαφέα Κ. Σισμανίδη και με τη συμβολή των Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου, μέλη των οποίων σας καλώ να γίνετε για να συνδράμετε στις πολλαπλές δραστηριότητες του Μουσείου.

Η έκθεση για την πόλη των Καλινδοίων θα έχει ίσως συνέχεια και με άλλες ανάλογες εκθέσεις στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, με ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης και γενικά της Μακεδονίας;
Ήδη προετοιμάζονται διάφορες εκθέσεις. Το Μουσείο κάθε χρόνο θα έχει μια μεγάλη έκθεση που θα διαρκεί ένα έτος και δύο με τρεις παράπλευρες μικρότερες εκθέσεις. Για φέτος ετοιμάζουμε, με την ευκαιρία του Αρχαιολογικού Έργου στη Μακεδονία και στη Θράκη που θα γίνει στο Μουσείο από 13-15 Μαρτίου, μια έκθεση για τα επικασσιτερωμένα αγγεία, μια ψευδαίσθηση πολυτέλειας για τους πιο φτωχούς της αρχαιότητας. Τον Μάιο ετοιμάζουμε μια έκθεση για τις εικόνες του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη Δύση που θα εμπλουτιστεί και με ελάχιστα αρχαιολογικά ευρήματα από τις συλλογές του Μουσείου. Για το 2009 η κεντρική μεγάλη μας έκθεση θα είναι αφιερωμένη στο γυαλί στη Μακεδονία με αφορμή ένα μεγάλης εμβέλειας διεθνές συνέδριο που θα οργανωθεί στο Μουσείο σχετικά με το γυαλί στην αρχαιότητα. Τις επόμενες εκθέσεις μας, σάς τις κρατάμε για έκπληξη.

info:
Περιοδική έκθεση: «Τα Καλίνδοια, μια Αρχαία Πόλη στη Μακεδονία» Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσ/νίκης
Μ. Ανδρόνικου 6,
T: 2310 830538, Διάρκεια έκθεσης: 15/2/08 - 31/1/09

by αναστασία γρηγοριάδου

Δεν υπάρχουν σχόλια: