Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 2008

Η φωτογραφική σύλληψη της «αποφασιστικής στιγμής»…

Πήγα από το Μουσείο Φωτογραφίας για να δω την έκθεση «Στιγμιότυπα», μια επιλογή από ασπρόμαυρες φωτογραφίες που τράβηξε ο Δημήτρης Σούλας ως ελεύθερος φωτορεπόρτερ την περίοδο 1967 - 1974 στο Μόναχο.

Με εντυπωσίασαν περισσότερο τα στιγμιότυπά του από την ενότητα «Στο δρόμο», που συλλαμβάνουν απρόοπτες στιγμές της καθημερινότητας σε δημόσιους χώρους (χωρίς καμιά σχέση με κάποια επικαιρότητα της εποχής, άρα χωρίς καμιά πρόσκαιρη δημοσιογραφική αξία καταγραφής). Έμεινα λίγο παραπάνω, με απορία και θαυμασμό, σε μια φωτογραφία αυτής της σειράς, που δείχνει στην αποβάθρα ενός υπόγειου σταθμού μια νέα ξανθιά γυναίκα -με ξεκούμπωτο σουέτ παλτό και σουέτ μπότες, μπλούζα ζιβάγκο και στενό παντελόνι, που κρατά στο ένα χέρι μια σακούλα με ψώνια και στο άλλο κάτι που δεν διακρίνεται καλά- να έχει μαρμαρώσει κοιτώντας κατάπληκτη, με τα μάτια «μαγεμένα», έναν μεγαλόσωμο άντρα απέναντί της (αμόρσα στο κάδρο) που της κλείνει το δρόμο, κρατώντας ανοιχτή προς το μέρος της την σκούρα καμπαρντίνα του… Όπου η ένταση -με «κομμένη την ανάσα»- του βλέμματος αυτής της γυναίκας, αλλά και ο τρόπος που «κινείται» αυτό το βλέμμα (αν προσηλωθεί κανείς στα μάτια της θα δει, όπως σε μια «μαγική εικόνα», το βλέμμα της σαν να κινείται ανεπαίσθητα) από το ύψος του καβάλου ως περίπου το ύψος του προσώπου αυτού του άντρα, αποτελούν μια σπάνια στιγμή πραγμάτωσης αυτού που λένε «μια εικόνα ίσον χίλιες λέξεις» (σε σχέση, εννοείται, με το συγκεκριμένο θέμα). Σκέφτηκα τότε «Ε βέβαια, πόσες φορές μπορεί να τύχει σε κάποιον να καταγράψει μια τέτοια στιγμή;» και μετά πρόσεξα το φωτεινό ρολόι του σταθμού να δείχνει, ψηλά, 3 παρά 3 λεπτά… Κι αναρωτήθηκα: «Πότε όμως; 3 η ώρα το μεσημέρι ή 3 μετά τα μεσάνυχτα;» Διότι αυτή η διαφορά προφανώς θα προσέδιδε πολύ διαφορετικό πλαίσιο αναφοράς στη φαντασία που αναζητεί να αναπαραστήσει στο πώς εξελίχθηκε αυτό το χρονικό το οποίο έχει απαθανατιστεί ως στιγμιότυπο σ’ αυτήν τη φωτογραφία.

Επειδή πρόσεξα ότι ο ίδιος ο Δημήτρης Σούλας ήταν κάπου εκεί, στο χώρο της έκθεσης, τον πλησίασα και τον ρώτησα: «Συγνώμη, αυτή η φωτογραφία με τον επιδειξία, είναι στ’ αλήθεια αυθεντική; Πώς έγινε;» -«Ναι, βεβαίως, είναι αυθεντική» μου απάντησε. Και μετά πρόσθεσε χαμογελώντας: «Και να φανταστείτε, όταν άρχισα να τραβάω, δεν κατάλαβα ότι ήταν επιδειξίας… Κατέβαινα από τις σκάλες του σταθμού, όταν άκουσα κάτι φωνές, και νόμισα πως αυτός ο άντρας και η γυναίκα ήταν μεταξύ τους ζευγάρι, που καυγάδιζε… Έβγαλα αμέσως τη μηχανή για να τραβήξω ένα απρόοπτο περιστατικό που έτυχε να συμβαίνει μπροστά μου και μετά κατάλαβα τι γινόταν… Μερικοί μάλιστα που βρίσκονταν εκεί γύρω με παρεξήγησαν, θεώρησαν πως συμμετείχα κι εγώ στην πράξη της διαστροφής -δεν ξέρω πώς- και πήγαν να μου σπάσουν τη μηχανή, ήρθαν μετά και οι αστυνομικοί που μου ζήτησαν να τους δώσω το φιλμ, αλλά τους έδωσα ένα άλλο, που είχα τραβήξει λίγο πιο πριν… κι έτσι το έσωσα αυτό». Πήρε μια ανάσα και κατέληξε (με κάποια υπερηφάνεια): «Βεβαίως και είναι αυθεντική, καμιά από τις φωτογραφίες μου δεν είναι στημένη». -«Ε, είναι καταπληκτικό αυτό το στιγμιότυπο» του είπα ενθουσιασμένος. Και πρόσθεσα: «Όπως και όλα αυτά με τις απίθανες φάτσες εκείνης της εποχής στους δρόμους …». Είπαμε μερικές κουβέντες ακόμα και αποχαιρετιστήκαμε ευγενικά.

Και ήταν σαν όλα να συνέβησαν στην «αποφασιστική στιγμή»… Δηλαδή;



by σωτήρης ζήκος

Δεν υπάρχουν σχόλια: