Multiφιλάνθρωποι

Ο σημερινός φιλάνθρωπος δεν είναι ακριβώς «φιλάλληλος», αλλά «μαικήνας της φιλαλληλίας». Δεν αναζητεί τόσο το πώς θα συνδράμη, όσο το πώς η συνδρομή του θα αποτυπωθή και θα ενσωματωθή στην καλά σμιλεμένη εικόνα του

Κάποτε, και σε όχι πολύ παλιές εποχές, η φιλανθρωπία ήταν εντελώς διαφορετική απ’ ό, τι την αντιλαμβανόμεθα σήμερα. Σε εκείνες τις παρελθούσες δεκαετίες, ανακατεμένη, είναι αλήθεια, με υπερβολικές δόσεις χριστιανικής ταπεινότητος, προϋπέθετε την προσφορά στον έχοντα ανάγκη δια της θυσίας και του προσωπικού μόχθου, ήταν δε σιωπηλή και διακριτική. Σημασία δεν είχε τόσο το μέγεθος της προσφοράς, όσο μάλλον η προσπάθεια και ο σεβασμός στην αξιοπρέπεια και την ευπρέπεια της φιλάνθρωπης πράξεως -δηλαδή, η μυστικότητα.

Ω τέμπορα, όμως, και ώ μώρες (ναι, έτσι, με ωμέγα)... Στη σημερινή, κάπως σχιζοφρενική κοινωνία, όπου, από τη μια, η «ιδιωτικότης» αναζητεί όλο και περισσότερα μέσα για να κρυφθή, η «δημοσιότης», αντιρροπιστικά, διεκδικεί το δικαίωμά της στην προβολή, και μάλιστα δια βοής. Κι έτσι, γεννιέται ο νέος τύπος φιλανθρώπου.

Ο οποίος νέος τύπος υποδύεται πραγματικά το θεό. Ο σημερινός φιλάνθρωπος δεν είναι ακριβώς «φιλάλληλος», αλλά «μαικήνας της φιλαλληλίας». Δεν αναζητεί τόσο το πώς θα συνδράμη, όσο το πώς η συνδρομή του θα αποτυπωθή και θα ενσωματωθή στην καλά σμιλεμένη εικόνα του. Ταμπουρωμένος σε ιδιωτικά, απροσπέλαστα προάστια για λίγους, πίσω από ψηλούς τοίχους που περικλείουν ατομικής χρήσεως κήπους της Εδέμ, προστατευμένους από στρατιές σωματοφυλάκων, ο σημερινός φιλάνθρωπος καταδέχεται να κατέλθη από τα ολύμπια ενδιαιτήματά του στην κόλαση της καθημερινότητος των πολλών, υπό το μόνο όρο της προβολής της δικής του ανωτερότητος, και να βοηθήση παρατάσσοντας λίγα στιγμιαία (και γνήσια, κανείς δεν αντιλέγει) αισθήματα, κυρίως με την περιπόθητη γαρνιτούρα εις χρήμα.

Όχι ότι η προβολή αυτή είναι αναγκαστικά κακή ή αντιχριστιανική (ποσώς! ζητούμενο είναι η βοήθεια των μη εχόντων από τους έχοντας!). Απλώς, καμιά φορά γίνεται αστεία, ή γελοία. Όπως, ας πούμε, το θέαμα της απαστραπτούσης θεάς του Χόλλυγουντ, λιτά ντυμένης για την περίσταση (σωστά, και η Αφροδίτη, για να γίνη αντιληπτή από τους θνητούς, έπαιρνε τη μορφή των δικών τους προτιμήσεων ομορφιάς) με τα φτωχά μαυράκια στην αγκαλιά.
Ή η μεγαλοδέσποινα της δικής μας πλουτοκρατίας, με τρυφερό, επιδέξια σχεδιασμένο από χειρούργους και μακιγιέρ χαμόγελο, ποζάροντας ανάμεσα σε πραγματικά δυστυχισμένους, επίσης χαμογελαστούς, με τον πόνο όμως να διαπερνά και το φωτογραφικό φακό και να αναιρή το χαμόγελο.
Ή ο μεγαλογιατρός και πρόεδρος εταιρείας χειρουργικής ειδικότητος λίαν μοδάτης, που καλούσε τα μέλη της εταιρείας, τα οποία αποκαλούσε «δω-ροθέτες» (ναι, ναι, ούτε στα καλλιστεία του Αντ1 να ήταν) να συνδράμουν τους πυροπλήκτους της Ηλείας (ο ίδιος σεμνά ανακοίνωσε, έτσι, για να ανεβαίνη το παιγνίδι, ότι ποντάρει με πενταψήφιο νούμερο).

Η «ελεγχομένη δημοσιότης», υπό μορφήν ξετυλίγματος επεξεργασμένων αρετών σε όλο της το μεγαλείο... Κι ας μην πη κανείς ότι «επώνυμοι είναι, δεν μπορούν να ξεμυτίσουν χωρίς να τους πολιορκήσουν οι παπαράτσι» -θα είναι ψέμα, κανείς δεν πο-λυενδιαφέρεται. Η δημοσιότης σήμερα χορηγείται στάγδην σε όσους μόνον την επιθυμούν και είναι ικανοί να την πληρώσουν.

Ένα παιγνίδι φιλαυτίας pour passer le temps είναι όλο. Το αποδέχθηκε, άλ-λωστε, και η λογική και σπινθηροβόλος φίλη μου και πολυεκατομμυριούχος κα Ν.Ε., που με παρέσυρε εσχάτως σε «φιλανθρωπικό μπαζάρ» υπέρ των σκοπών ευαγούς ιδρύματος που έχουν θέσει υπό την προστασία τους αυτή και καμιά δεκαριά φιλενάδες της: «Ε και συ, καημένε, φιλαυτία και φιλαυτία η φιλανθρωπία μας! Ε, ναι, λοιπόν, είναι και τι έγινε, εγώ δηλαδή δεν είμαι άνθρωπος;».