Μια παρέα τεσσάρων μουσικών, με αφετηρίες τη Γαλλία, την Τυνησία, το Μαρόκο και την Ελλάδα, ξεκινά ένα μελωδικό ταξίδι στη Μεσόγειο. Στις όχθες της Θεσσαλονίκης, ο Manu Theron και οι φίλοι του δένουν για μια βραδιά το μουσικό τους καράβι στην «Αίγλη» την Κυριακή 25 Νοεμβρίου
Τραγούδια των βερβέρων και των αράβων του Μαγκέμπ, μεσαιωνικά τραγούδια των τροβαδούρων της Γαλλίας, παραδοσιακά κομμάτια και σκοποί από την Ήπειρο, τη Θράκη και τη Μακεδονία δονούνται από τον Zied Mohamed Zouari στο βιολί, τον Said El Maloumi στα κρουστά, τον Διονύση Παπαστέργιο στο ούτι και στο λαούτο, και φυσικά τον Manu Theron στο τραγούδι. Ο τελευταίος απαντά στις ερωτήσεις μας...
Πώς ξεκίνησε το πρωτότυπο αυτό μουσικό ραντεβού με τους άλλους τρεις μουσικούς; Η πρωτότυπη ιδέα ήταν μια πρόταση για μια μουσική συνάντηση μεταξύ νέων μουσικών της Μεσογείου που υποβλήθηκε από την «La Cité de la Mu-sique», έναν από τους πιο σημαντικούς μουσικούς οργανισμούς την Νότιας Γαλλίας στο Ίδρυμα Anna Lindh, ένα νορβηγικό πολιτιστικό οργανισμό που χρηματοδοτεί και στηρίζει ιδέες για προγράμματα που εκπληρώνουν το όραμά του: να φέρει κοντά ανθρώπους και να ενισχύσει πολιτιστικές ανταλλαγές και δεσμούς ανάμεσα στους πολιτισμούς της Μεσογείου. Η Cité κάλεσε έμένα να οργανώσω το έργο αυτό και ήρθε σε επαφή με τους άλλους τρεις μουσικούς φορείς που συμμετέχουν, το Φεστιβάλ Τιμιτάρ της Αγαδίρ στο Μαρόκο, τη Μουσική Ακαδημία του Sidi Bou Saïd στην Τυνησία και τον Οργανισμό Εν Χορδαίς στη Θεσσαλονίκη. Ο κάθε φορέας συνέστησε ένα μουσικό ο οποίος τόσο καλλιτεχνικά όσο και ιδεολογικά να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις θέσεις του προγράμματος.
Ποιες είναι οι δυσκολίες που προέρχονται από τις διαφορετικές μουσικές καταγωγές των υπόλοιπων μουσικών; Οι μουσικοί ανέκαθεν αντάλλασσαν μεταξύ τους απόψεις, πρακτικές, καλλιτεχνικές αναζητήσεις. Είναι κάπως στη φύση της δουλειάς τους αυτό. Έτσι, όλοι είχαμε επαφές και επιρροές από άλλα μουσικά «τοπία», οπότε και η διαδικασία της ανταλλαγής δεν υπήρξε δύσκολη. Θα μπορούσα να προσθέσω ότι ο καθένας μας διαθέτει μια διαφορετική από τον άλλον πρακτική. Εγώ προέρχομαι από τις λαϊκές μουσικές της Οξιτανίας και είμαι ενεργός ερευνητής στο χώρο των χορωδιών, ο Said El Maloumi είναι αυτοδίδακτος, αυτό από μόνο του μας διακρίνει σαν σχήμα από τα κλασικά ακαδημαϊκά μουσικά μορφώματα, αλλά ταυτόχρονα μας επιτρέπει να προχωρούμε σε μουσικές προτάσεις που κυρίως εμφορούνται από τον καλλιτεχνικό πειραματισμό. Από την άλλη, ο Διονύσης Παπαστέργιος και ο Ziyed Zouari σπουδάζουν και οι δύο μουσικολογία και η θέση τους απέναντι στη γνώση της μουσικής είναι δομημένη πάνω σε επιστημονικές βάσεις, πράγμα χρήσιμο όταν δουλεύεις γρήγορα. Άρα δεν μας δημιούργησε δυσκολίες το διαφορετικό πολιτιστικό περιβάλλον αλλά η θέση του καθενός μας απέναντι στην προσέγγιση και γνώση της μουσικής. Αυτό όμως τελικά είναι ένα επιπλέον ισχυρό στοιχείο και όχι μια αδυναμία του σχήματος.
Στο παγκοσμιοποιημένο καταναλωτικό περιβάλλον, πώς δρουν οι μεσογειακές μουσικές; Η θέση μου για την παγκοσμιοποίηση και ειδικά για τη μουσική είναι: «back to basics» (πίσω στα βασικά). Πρώτα από όλα θεωρώ ότι το ερώτημα του «τι μας κάνει διαφορετικούς από τον άλλον» είναι κι αυτό που μπορεί να μας φέρει πιο κοντά στον άλλο. Αν δεν γνωρίζεις τον εαυτό σου, δεν μπορείς να εξηγήσεις στον άλλο ποιος είσαι. Γι’ αυτό και η προσωπική μου αναζήτηση έχει να κάνει με τη φωνή και τις ιδιαιτερότητές της στην περιοχή μου και τους δεσμούς της ανάμεσα στην Οξιτάνικη γλώσσα (μια γλώσσα μεταξύ Καταλάνικων και Ιταλικών), την ποιητική και τη λυρική της έκφραση. Στη συνέχεια, και καθώς η Μασσαλία υπήρξε ένα σημαντικό λιμάνι στη γαλλική ιστορία της αποικιοκρατίας, προσθέτω στην αναζήτησή μου μουσικά στοιχεία των λαών που ενσωματώθηκαν στο μαρσεγιέζικο πληθυσμό: στη Μασσαλία κατοικούν πολλοί Αφρικανοί, Ιταλοί, Ισπανοί, ακόμη και Έλληνες. Άρα μπορείς εύκολα να έρθεις σε επαφή με αυτή τη μουσική «υφήλιο» στη Μασσαλία. Εν τούτοις επιμένω στη διατήρηση της γεωγραφικής κατά συνέπεια και πολιτιστικής ιδιαιτερότητας. Αλλιώς θα τραγουδούσα αμερικάνικη ποπ! Αυτή η αντίληψη βέβαια είναι αρκετά νέα στον τόπο μου και οι άνθρωποι από τη Β. Αφρική και τη Μέση Ανατολή έχουν πολλά να μας διδάξουν στο πεδίο αυτό: πώς δηλαδή να αναμειγνύεις στοιχεία από την αραβική κουλτούρα χωρίς να περιθωριοποιείς τις δικές σου ιδιαιτερότητες. Γι’ αυτούς, η διαδικασία αυτή εξελίχθηκε μέσα στα χρόνια σε μια φυσική κατάσταση.
Τι βρίσκεις περισσότερο γοητευτικό στις διερεύνηση των μουσικών της μεσογειακής λεκάνης; Κοίταξε, δεν πιστεύω ότι υπάρχει μεσογειακή μουσική! Η άποψη «περί ύπαρξης» είναι για μένα μια θέση που δεν ταιριάζει με τις γεωγραφικές και πολιτισμικές πραγματικότητες. Δεν υ-πάρχει τίποτα κοινό στο τραγούδι ανάμεσα στην Οξιτάνικη και την Ελληνική μουσική παράδοση -κι αυτό είναι καλό! Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει τοπική ερμηνεία και να μιλήσουμε γενικά για μουσικούς «κόσμους»: των Τούρκων, των Αράβων, των Περσών (οι οποίοι διαφέρουν μεταξύ τους) και οι οποίοι με διαφορετικό τρόπο γίνονται κατανοητοί στο Λίβανο, την Τυνησία και την Ελλάδα. Οι μουσικοί αυτοί κόσμοι, συχνά ενσωματώνουν ευρωπαϊκά όργανα και τεχνικές στο παίξιμο και τη διδακτική τους με αποτέλεσμα να δημιουργείται σύγχυση σε σχέση με τις μεταξύ τους ομοιότητες και διαφορές. Σήμερα υπάρχουν επίσης πρακτικοί λόγοι που δημιουργούν τη Λιβανέζικη Jazz, την Ελληνική Heavy Metal και τα Γαλλοαραβικά τραγούδια και βέβαια δεν στοιχειοθετούν τα είδη αυτά μια μεσογειακή μουσική καθώς εκφράζουν περισσότερο τη θέληση των μουσικών και όχι τη Μεσογειακή πραγματικότητα.
Πώς φαντάζεσαι το ταξίδι στη συναυλία στην «Αίγλη»; Σαν ένα ταξίδι που θα ακούσεις έναν πολύ καλό Τυνήσιο βιολονίστα, ένα εξαιρετικό ουτίστα και λαουτιέρη Έλληνα, που είναι μάλιστα και στην πατρίδα του, ένα προικισμένο Μαροκινό κρουστό και έναν Οξιτανό τραγουδιστή. Θα τους δείτε πέρα από το να επιδεικνύουν την επιδεξιότητά τους να έρχονται κοντά, να φτιάχνουν μουσική μέσα από τη φιλία και την αλληλεπίδραση που ασκεί ο ένας στον άλλο. Θα τους δείτε να μπαίνουν ο ένας στο μουσικό κόσμο του άλλου και να δημιουργούν μαζί. Δεν είναι συναρπαστικό; Η Θεσσαλονίκη είναι ο «κόσμος» του Διονύση Παπαστέργιου και φαντάζομαι ότι θα έχει αρκετά να μας διδάξει όταν θα έρθουμε εκεί. Ελπίζω επίσης να βρούμε χρόνο να δουλέψουμε κι άλλα κομμάτια στη Θεσσαλονίκη και να συσφίξουμε τη φιλία μας. Η μουσική της φιλίας είναι η πιο εύκολη για να την καταλάβεις.
info:«Αίγλη - Γενί Χαμάμ»
Αγ. Νικολάου 3 & Κασσάνδρου,
Τ: 2310 270016
Κυριακή 25 Νοεμβρίου
Ώρα έναρξης: 22.30
Είσοδος με ποτό: 18€
by χρήστο μιχαλέρη. μετάφραση : σοφία καρακώστα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου